Аңдатпа
Мақалада Каспий теңізінің маңызды экологиялық аймағы ретінде Солтүстік Каспийдің геоэкологиялық қауіпсіздігі мәселелері қарастырылады. Аталған сектор Қазақстан Республикасы мен Ресей Федерациясының юрисдикциясында орналасқан және қоршаған ортаның өзара байланысты құрамдас бөліктерінің алуан түрлілігін пайымдаудың бірлігін айқындайтын саяси, әлеуметтік-экономикалық және экологиялық проблемалардың ортақтығына ие. Табиғи-ресурстық және көліктік-коммуникациялық әлеуеттің дамуына байланысты Каспий маңы елдерінің белсенділігінің артуы экологиялық тепе-теңдіктің бұзылуымен қатар жүреді. Каспий теңізінің экологиялық жүйесінің тұтастығын сақтау бірыңғай экономикалық кеңістікті қалыптастыру есебінен мүмкін болады.
Қазіргі заманғы тәсілдер зерттеудің салыстырмалы, құрылымдық-функционалдық әдістерін қолдану негізінде, сондай-ақ табиғи орта мен ресурстық базаның біртекті компоненттерінің, саяси және өзге де жағдайлардың ортақ критерийлері бойынша аса маңызды факторлар мен жағдайларды зерттеудің саяси-экологиялық тетіктерін әзірлеу негізінде баяндалған. Автордың осы процестерді бағдарламалық басқаруы мемлекетаралық негізде де, ұлттық деңгейде де болжанады. Талдау нәтижесінде Солтүстік Каспийдің геоэкологиялық қауіпсіздігін қамтамасыз етудің саяси тетігі қарастырылды, ол аймақтық ерекшеліктер кешенімен сипатталады, олардың бастысы Каспий теңізінің экологиялық жүйесінің біртұтастығын тану болып табылады.